Fundamenty domu - budowa krok po kroku

Trwałość i bezpieczeństwo przede wszystkim

Historia nie raz pokazała, że nawet największa i najwspanialsza według autora konstrukcja okaże się być do niczego, jeżeli będzie tzw. kolosem na glinianych nogach. Budowę domu można podzielić na trzy etapy - osiągnięcie stanu zerowego, surowego i wykończonego. Kluczowy jest ten pierwszy, ponieważ obejmuje on m.in. stawianie fundamentów - najważniejszych elementów konstrukcyjnych budowy.

Stawiając solidne fundamenty zagwarantujemy sobie wytrzymały i bezpieczny dom - dom, którego na pewno nie nazwiemy wspomnianym na początku "glinianym kolosem". Na co zwrócić uwagę przed przystąpieniem do działania i na czym będzie ono polegać? Ile metrów sześciennych będziemy potrzebować i jakie maszyny pomogą nam przy budowie? Odpowiedzi na te pytania poznamy, poświęcając chwilę temu artykułowi.

Najpierw grunt, potem fundament

Zanim przystąpimy do projektowania tego, jak postawione mają być fundamenty, najbezpieczniej będzie, oprócz standardowych oględzin gruntu, zlecić badania geotechniczne. Pod budowy jednorodzinne pasuje niemalże każdy typ podłoża, jednakże istnieje kilka jego odmian, na których planowanie domu będzie stanowczo niewskazane. Przede wszystkim są to muły i torfy, czyli grunty organiczne. Generalnie odradza się także stawiania fundamentów na gruntach nasypowych - wszystko przez ich niejednorodność, a przez to niejednoznaczność pod względem jakości.

Następnie musimy zdecydować się na określony rodzaj fundamentów. Czynnikami determinującymi nasz wybór będą poziom wody gruntowej, rodzaj podłoża, głębokość posadowienia sąsiednich budynków, a także głębokość przemarzania gruntów. Zdefiniowanie tych elementów pozwoli nam wybrać odpowiednią głębokość posadowienia, natomiast planowana wielkość domu oraz ponownie typ podłoża wpłyną na rodzaj oraz głębokość i szerokość fundamentów.

Materiały, z których są wybudowane powinny być wytrzymałe - ich trwałość poznamy po odporności na mróz, wilgoć oraz substancje chemiczne i biologiczne. Jak obliczyć ile metrów sześciennych betonu potrzeba na budowę fundamentu?
Po prostu obliczamy rozmiary bryły, a na ich podstawie to samo czynimy z wymaganą objętością. Dla przykładu - do wylania fundamentu o wymiarach 8 metrów x 6 metrów x 1 metr, potrzebować będziemy 48 m³ betonu. Dostarczą nam go betonomieszarki i pompy do betonu, a do jego przygotowania i obróbki przydadzą się betoniarki oraz zacieraczki.

Na budowie często spotkamy także ładowarki, koparki, zarówno te mini, jak i midi, oraz zdecydowanie mniejsze - zagęszczarki gruntu.

Zbliżając się do wylewki

Krok po kroku przyjrzyjmy się procesowi stawiania fundamentów. Na samym początku wyznaczamy wstępny zarys budynku, w obrębie którego usuwamy humus. Przyszły wykop powinien mieć głębokość równą górnej powierzchni ław fundamentowych. Linie bazowe dla ścian fundamentowych oraz reper (wysokościowy punkt odniesienia dla poziomu posadowienia budynku) są wytyczane przez geodetę - jest to druga z kolei czynność. Następnie wbijamy paliki i przymocowujemy do nich poziome deski - wszystko to wokół wykopu. Do powstałej konstrukcji mocujemy ławy drutowe, których punkty przecięcia wyznaczą narożniki ścian fundamentowych.

Teraz wytyczamy w wykopie punkty, odpowiadające charakterystycznym punktom ław drutowych i wykonujemy pod nie ręcznie wykop i wyrównujemy go - warto też wyłożyć go folią budowlaną. Kolejnym krokiem będzie ułożenie zbrojenia wzdłużnego. Zrobimy to z pomocą czterech prętów o średnicy 12 mm ze stali gładkiej lub żebrowanej, które połączymy drutem o średnicy 6 mm, stosując 30 cm przerwy. Ustawiamy i wypoziomowujemy deskowanie ław, a zbrojenie mocujemy tak, aby jego spód był ok. 5 cm nad podłożem. Przed wypełnieniem deskowania betonem B15 lub B20 obficie polewamy je wodą. Wylany beton wyrównujemy i zacieramy, a po upływie doby rozpoczynamy jego pielęgnację - polewamy go co kilka godzin przez okres 5-10 dni, mogą w tym wyręczyć nas opady deszczu.

Gdy ów proces zakończy się, murujemy narożniki ścian fundamentowych, a za punkt odniesienia ponownie posłużą nam ławy drutowe. Teraz usuwamy deskowanie i wyznaczamy miejsca przebiegu instalacji podziemnych, umieszczając w nich tzw. przelotki lub kształtki styropianowe. Następnie, do poziomu podkładu pod podłogę parteru, wymurowujemy wewnętrzne i zewnętrzne ściany fundamentowe oraz podstawy kominów. Uzupełniamy ewentualne ubytki w spoinach ścian i emulsją asfaltowo-kauczukową zagruntowujemy całą powierzchnię, następnie przechodząc do ułożenia odcinków instalacji podpodłogowych. Ostatnie czynności związane są z wypełnieniem piaskiem bądź pospółką i warstwowym zagęszczeniem przestrzeni między ścianami. Następnie wyrównujemy zaprawą górną powierzchnię ścian fundamentowych i układamy na nich poziomą izolację przeciwwilgociową.

Teraz pozostaje nam już tylko wykonać podkład z chudego betonu pod podłogę parteru i zasypać fundamenty od zewnątrz.

Podsumowując…

…postawienie fundamentów to wieloetapowy i długi proces, który poprzedza trochę formalności. Jednakże solidne, dobrze wykonane fundamenty zagwarantują nam bezpieczeństwo na wiele, wiele lat. Potrzebną ilość m3 betonu jest łatwo obliczyć, a przy pomocy odpowiednich urządzeń i maszyn stawianie fundamentów nie będzie bardzo wymagającym wyzwaniem. Jedyne o czym musimy pamiętać to, aby betonowanie fundamentów zostało wykonane bez przerw technologicznych - począwszy od czasu kilku godzin, a na jednej dobie kończąc.

Kierując się wskazówkami zawartymi w tym artykule, stawianie fundamentów nie powinno sprawić większych kłopotów.